Almanya’dan Emekli Olmanın Şartları Nelerdir?
Soru 1: Almanya’dan emekli olma konusunda bilgi verir misiniz?
Cevap 1: Yaşlılık aylığı bağlanması için 65 veya 67 (1947 ve daha sonra doğanlar için 2012 yılından 2029 yılına kadar kademeli olarak yükseltilmektedir) yaşını doldurmuş olmak ve asgari 5 yıllık (60 ay) sigortalılık süresini tamamlamak gerekmektedir.
Sigortalılık süresinin yeterli olmaması halinde, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de hizmet birleştirmesi yapılması suretiyle tamamlanabilir ve kısmi aylık bağlanır. Diğer aylık türleri için, Almanya’da iseniz Almanya’daki Müşavirlik ve Ataşeliklerimizden, Türkiye’de iseniz bulunduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nden bilgi alabilirsiniz.
Soru 2: Almanya’da bir firmada çalıştım. Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. İşletme emekli aylığı hakkında kısaca bilgi verir misiniz? Aylık bağlanması için hangi şartlar aranmaktadır? (vatandaşlarımız tarafından yıpranma payı veya işverenden kesilen primler olarak da adlandırılır)
Cevap 2: F. Almanya’da zorunlu sigorta dışında, genelde büyük ölçekli firmalarda ”İşletme Emekli Sandıkları“ (Betriebsrentenkasse) bulunmaktadır. Bu sandıklar, işçinin hiç bir katkısı olmaksızın sadece işverenin yaptığı ödemelere bağlı olarak, aşağıdaki şartlar da yerine getirilmişse, ek bir emekli aylığı/dul-yetim aylığı veya tazminat öderler. Bu şartlar genel olarak aşağıdaki gibidir:
– İşyerinde İşletme Emekli Sandığı’nın (Betriebliche Altersversorgungskasse) kurulmuş,
-Çalışanın aynı işyerinde aralıksız en az 10 yıl veya kamuya ait Belediyeler, Federal Demir Yolları, Federal Postaİdaresi veya hastaneler, gibi kuruluşlarda aralıksız 5 yıl çalışılmış,
– İşten ayrılındığında 35 yaşının doldurulmuş ve
– İlgili Kanunun yürürlüğe girdiği 19/12/1974 tarihinden sonra işten ayrılınmış ve
– Emekliliğe hak kazanılmış
olmasıdır.
İnşaat işkolunda çalışanların, varsa hem çalıştığı firmaların işletme emekli sandığından, hem de İnşaat İşkolu Ek Emeklilik Sandığı’ndan (Zusatzversorgungskassen im Baugewerbe) emekli aylığı alabilmeleri mümkündür. Bunun için;
– Değişik inşaat firmalarında en az toplam 220 ay (18 yıl 4 ay) veya
– Aynı inşaat firmasında aralıklı da olsa en az 10 yıl çalışmış olmak
gereklidir.
Maden işkolunda (Bergbau) faaliyet gösteren firmaların çoğunda işletme emekli sandığı kurulmamıştır. Ancak az sayıda da olsa bu işkoluna dahil bazı firmalarda işletme emekli sandığı uygulaması bulunmaktadır.
Aylık bağlanılabilmesi için, 65 yaşını dolduran ve durumları bu şartlara uyan vatandaşlarımızın; çalıştıkları firmanın adını-adresini, çalışılan sürelerin tarihlerini, kimlik fotokopilerini ve varsa çalışmalarını gösterir diğer belgeleri içeren, işletme emekli aylığı bağlanması talebini belirten bir dilekçe ile ilgili Ataşeliğimize veya Bakanlığımızın
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İnönü Bulvarı No: 42
06520 ANKARA
adresine müracaat etmeleri gerekmektedir. Taleplerle ilgili gerekli araştırma yapılmakta ve sonucundan dilekçe sahibine bilgi verilmektedir.
Soru 3: Türkiye’de ikamet ediyorum. Almanya’dan bağlanan emekli aylığım kesildi, ne yapmam gerekir?
Cevap 3: Bulunduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne ya da doğrudan Alman Sigorta Kurumu’na (Deutsche Rentenversicherung Nordbayern, 95440 Bayreuth-F. Almanya) müracaat edebilirsiniz. Ayrıca, Bakanlığımıza başvurmanız halinde talebinizle ilgili gerekli işlemler başlatılmaktadır.
Aylığınızın kesilme nedeni muhtemelen her yıl gönderilmesi istenen Yaşam Belgesi’nin gönderilmemiş olmasıdır. Nüfus Müdürlüğünden temin edeceğiniz Nüfus Kayıt Örneği “Yaşam Belgesi” yerine geçmektedir. Bu belgenin ayrıca tercüme edilmesine de gerek yoktur.
Soru 4: Almanya’dan aldığım yetim aylığı Türkiye’ye dönersem kesilir mi?
Cevap 4: Hayır, kesilmez. Almanya’dan alınan yetim aylığı
- 18 yaşını doldurana kadar,
- Okul ya da meslek eğitimine devam edenlere, gönüllü olarak bir yıl sosyal ya da ekolojik hizmette bulunanlara ya da bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerden ötürü kendi geçimini sağlayamayanlara 27’inci yaşını doldurana kadar
ödenmektedir. Türkiye’ye dönmeniz durumunda da aylığınız yukarıdaki şartları yerine getirdiğiniz sürece ödenir.
Soru 5: Almanya’da yaşıyorum, Almanya’daki hastalık kasası Türkiye’den aldığım emekli aylığından kesinti yapabilir mi?
Cevap 5: 29 Nisan 2004 (883/2004) ve 16 Eylül 2009 (987/2009) tarihli Avrupa Birliği Tüzükleri doğrultusunda hazırlanan “Avrupa’da Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Koordinasyonuna ve Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”un 1 Temmuz 2011 tarihinde Almanya’da yürürlüğe girmesiyle, Almanya’dan emekli aylığı alan kişilerin diğer ülkelerden aldıkları emekli aylıklarından sağlık ve bakım sigortalarına prim kesintisi yapılmaya başlanmıştır. Hali hazırda bu oran % 10 civarındadır.
Söz konusu kesintiye karşı Türkiye’nin AB üyesi olmaması ve Sosyal Güvenlik Anlaşmasında bu yönde bir kesinti öngörülmemesi nedeniyle itiraz edilebilir.
Soru 6: Almanya’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye döndüm ve işçi payı sigorta primlerimi aldım. İşveren payı sigorta primlerimi de alabilir miyim?
Cevap 6: Prim iadesi konusunu düzenleyen Alman Sosyal Güvenlik Kanunu’nun VI. Kitabının 210. maddesi, sadece işçi payı sigorta primlerinin iadesine izin vermekte, işveren payı sigorta primleri ise iade edilmemektedir. Bu konuda Almanya’da açılan bir dava Federal Anayasa Mahkemesi’ne kadar götürülmüş, ancak bu talep anılan mahkeme tarafından reddedilmiştir. İşçi payı sigorta primlerini alan vatandaşlarımız Almanya’daki tüm sosyal haklarını kaybederler.
Soru 7: Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Primlerimi SGK’ya transfer edip Türkiye’den emekli olabilir miyim?
Cevap 7: Almanya’da çalışmış olanların primlerinin SGK’ya transferi mümkün değildir. Ancak, Türkiye’de sigortalı olarak geçen hizmetlerinizle birlikte değerlendirilmek suretiyle emekliliğe hak kazanabilirsiniz. Ayrıca, Almanya’daki sigortalılık süreleriniz yeterli ise yurtdışı hizmet borçlanması yaparak da Türkiye’den emekli olabilirsiniz.
Soru 8: Almanya’da ikamet ediyorum. Almanya’dan aldığım emekli aylığım, borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olmama engel teşkil eder mi?
Cevap 8: Hayır, engel teşkil etmez.
Soru 9: Almanya’dan döndükten sonra prim iadesinden yararlandım. Yurt dışında geçen sürelerimi Türkiye’den emeklilik için borçlanabilir miyim?
Cevap 9: Prim iadesi yaptırmış olsanız da, yurt dışında geçen sigortalılık sürelerinizi belgelendirmeniz halinde borçlanmanız mümkündür.
Soru 10: Türkiye’de ikamet etmekteyim. Almanya’da çalıştım ve sigorta primlerimi aldım. Bu sürelerle ilgili hizmet belgesini nasıl temin edebilirim?
Cevap 10: Prim iadesi kararını doğrudan Alman Emeklilik Kurumu (Deutsche Rentenversicherung Nordbayern 95440 Bayreuth-F. Almanya) adresinden temin edebilirsiniz. Sözkonusu belge ile Türkiye’de ikamet ettiğiniz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne müracaat edebilirsiniz.
Soru 11: Almanya’dan malulen emekliyim. Borçlanmam halinde Türkiye’den de malulen emekli olabilir miyim?
Cevap 11: Her iki ülke kendi mevzuatını uygulamaktadır. Almanya’dan malulen emekli olmanız Türkiye’den de doğrudan malulen emekli olmanız için yeterli değildir. Maluliyet durumunuz ayrıca SGK tarafından Türk mevzuatına göre değerlendirilecek ve buna göre karar verilecektir.
Soru 12: Almanya’da halen aktif olarak çalışıyorum, yurt dışı hizmetlerimi borçlanmam halinde Türkiye’den de emekli aylığı bağlanır mı?
Cevap 12: Türkiye’den emekli aylığı alabilmeniz için gerekli olan şartlardan birisi başvuru yapılırken “çalışmıyor olmak”tır. Borçlanmak suretiyle emekli olabilmeniz ve daha sonra aylığınızın ödenmeye devam edebilmesi için Almanya’da hiçbir şekilde çalışmamanız ve ayrıca herhangi bir sosyal ödenek veya sosyal yardım almamanız gerekmektedir.
Soru 13: Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. Almanya’da ev hanımı olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?
Cevap 13: Almanya’da son olarak ikamet ettiğiniz yerdeki belediyeye yazılı olarak müracaat etmeniz ve bazı hallerde talep edilen işlem ücretini karşılamanız halinde ikamet belgeniz Türkiye’deki adresinize gönderilecektir.
Almanya’daki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerimize müracaat etmeniz halinde de ikamet belgeniz genellikle (Bazı Belediyeler doğrudan başvuru şartını koşmaktadır) temin edilerek adresinize gönderilmektedir. Söz konusu belgenin tercüme edildikten sonra noterde tasdik ettirilerek diğer belgelerle birlikte ikamet edilen yerdeki SGK İl Müdürlüğü’ne ibraz edilmesi gereklidir.
Soru 14: Almanya’da çalışmaktayım. Çocuğum Türkiye’de öğrenim görüyor, çocuğum sağlık sigortamdan yararlanabilir mi?
Cevap 14: Eğer çocuğunuz bekar ise ve yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşına kadar, lise ve dengi okullarda eğitim görmesi halinde 20 yaşına kadar sağlık yardımlarından yararlanabilir.
Türkiye’de ikamet eden çocuğunuza, bağlı olduğunuz Alman Hastalık Kasası adına SGK tarafından sağlık yardımları yapılması için ilgili Alman Hastalık Kasasınca düzenlenmiş olan yardımların tarihini ve yardımlara hak kazanan aile bireylerini gösterir T/A 9 işaretli formülerin temini gerekmektedir.
Bu belgeyi temin etmek için, bağlı bulunduğunuz Alman Hastalık Kasası’na başvurarak Türkiye’de oturan ve bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuzun sağlık yardımlarından yararlanmasını sağlamak amacı ile T/A 9 1 rehberini talep ederek, rehberin son sayfasını doldurup Alman Hastalık Kasasına vermeniz gerekmektedir.
Alman Hastalık Kasası, bu bildirimi alınca T/A 9 formülerini düzenleyerek çocuğunuzun ikamet ettiği yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderecektir.
ÖNEMLİ UYARI:
T/A 9 1 Rehberini doldururken, çocuğunuzun Türkiye’deki adresini açık ve net bir şekilde belirtiniz (İl, İlçe, Mahalle ve Sokak Adı ile Kapı Numarası).
Soru 15: Almanya’da ikamet ediyorum, ancak çocuklarım Türkiye’de okula gidiyorlar. Çocuk parasını nasıl alırım, nereye başvurmam gerekir?
Cevap 15: Bağlı bulunduğunuz aile kasasına (Arbeitsagentur-Familienkasse), Türkiye’de nüfusa kayıtlı olduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü tarafından düzenlenecek olan “Medeni Hal Belgesi” (KG 53) ile başvurmanız gerekmektedir.
Soru 16: Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Sosyal haklarım nelerdir ve bunları nasıl kullanabilirim?
Cevap 16: Almanya’dan Türkiye’ye kesin dönüş yapanlara herhangi bir maddi yardım yapılmamaktadır. Bazı hayır kuruluşları ve dönem dönem bazı eyaletler tarafından uygulanan projelere ayni ve maddi destekler sağlanmaktadır. Dönüş kararı alındıktan sonra Almanya’daki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşelikleri ile yerel makamlara başvurarak bilgi talebinde bulunmanız yararlı olacaktır.
Almanya’da elde ettiğiniz emeklilik hakkından ve buna bağlı olarak sağlık sigortasından Türkiye’ye dönüşte de yararlanmaya devam edebilirsiniz. Bunun için bağlı bulunduğunuz Alman Sigorta Kurumuna başvurmanız gerekmektedir. Almanya’daki sigortalı çalışma sürelerinizi Türkiye’de borçlanma ya da hizmet birleştirmesi yoluyla değerlendirmeniz de mümkündür.
Almanya’daki işyerinizden ayrılmadan önce, işletme emekli aylığı hakkınızın olup olmadığını öğrenmeniz ve hakkınız varsa buna ilişkin belgeyi işvereninizden almanız, diğer şartları yerine getirdiğinizde işletme emekli aylığınızı sorunsuz bir şekilde almanıza imkan sağlayacaktır.
Soru 17: Türkiye’de sahip olduğum meslek diploması Almanya’da geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?
Cevap 17: Türkiye’de edinilen meslek diplomaları Almanya’da doğrudan geçerli değildir. Diplomanızın, “Yabancı Ülkelerde Elde Edilen Mesleki Diplomaların Tanınması Hakkında Kanun” uyarınca tamamen ya da kısmen tanınabilmesi için; ikamet ettiğiniz yerden sorumlu İş Ajansına, Zanaatkarlar Odasına veya Sanayi ve Ticaret Odasına önce bilgi almak için, gerekli şartların mevcut olduğunu düşünüyorsanız da özgeçmişiniz, eğitiminize ilişkin bilgiler, pasaportunuz, diplomanız, mesleki tecrübelerinize ilişkin belgeleriniz ve Almanya’da mesleğinize uygun bir işte çalışmak istediğinize dair talep yazınızla birlikte tanıma işlemi için başvurmanız gerekmektedir. Meslek diplomalarının tanınmasına ilişkin ayrıntılı bilgiye “www.berufliche-anerkennung.de” internet adresinden ulaşabilirsiniz.
Son Yorumlar