Yurt Dışı Borçlanmaları İle İlgili Genel Olarak Sorulan Sorular ve Cevapları
Soru 2: Yurt dışında bulunanların Türkiye’den borçlanma yoluyla emekli olmaları hususunda kısaca bilgi verebilir misiniz?
Cevap 2: 3201 sayılı Kanunla yurtdışında çalışan veya ev hanımı olarak bulunan Türk vatandaşlarına yurt dışında geçen sürelerini geriye dönük borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olma hakkı tanınmıştır. 5510 sayılı Kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesi ve SGK tarafından tahakkuk ettirilecek meblağın ödenmesi suretiyle vatandaşlarımız Türkiye’den emekli olabilirler.
Soru 3: Borçlanma kapsamında yurt dışında geçen hangi süreler değerlendirilir?
Cevap 3: Borçlanma kapsamındaki süreler; Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerdir.
Soru 4: Borçlanmak isteyenler hangi belgelerle nereye başvurmalıdır?
Cevap 4: Yurtdışında geçen sürelerini borçlanmak isteyen vatandaşlar, 3201 Sayılı Kanunun uygulama yönetmeliğinin “Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” 7.inci, 8.inci ve 9.uncu maddeleri dikkate almak suretiyle belgelerini temin ederler ve bu maddeler çerçevesinde borçlanma talebinde bulunurlar.
Yurtdışı borçlanmalarda belgelendirme şartına ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlayan belgeler; sosyal güvenlik anlaşması akdedilen veya akdedilmeyen ülkelere ve ülke ayrımı yapılmadan ev kadını olarak geçen sürelere ilişkin olmak üzere farklılık göstermektedir.
- Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilen ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gereken belgeler
– Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,
– Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın, çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,
– Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,
– Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanması için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
-Yurda dönmüş olup da yurtdışında geçen sürelerini belgelemek isteyenler, çalıştıkları ülkeye çalışma vizesi alarak giriş yaptıkları ve o ülke makamlarınca işlem yapılan pasaport/pasaportlarının asılları, bonservisleri, çalıştıkları ülkenin ilgili birimlerince kendilerine verilen belgelerle birlikte Türkiye’de ikamet ettikleri Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
- Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilmemiş ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gerekli belgeler
– Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
– Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,
– Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri yada pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerinden,
-Yurda dönmüş olup da yurtdışında geçen sürelerini belgelemek isteyenler, çalıştıkları ülkeye çalışma vizesi alarak giriş yaptıkları ve o ülke makamlarınca işlem yapılan pasaport/pasaportlarının asılları, bonservisleri, çalıştıkları ülkenin ilgili birimlerince kendilerine verilen belgelerle birlikte Türkiye’de ikamet ettikleri Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
- Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanmasında ibrazı zorunlu belgeler
Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılmasında, ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi, ayrıca aşağıda belirtilen belgelerden biri ile teyit edilecektir.
1) İkamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesi.
2) Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge.
3) Yukarıdaki 1 ve 2 nci maddelerde belirtilen belgeler temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi.
Kanuna göre yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması halinde, sadece yurtdışında bulunulan süreler borçlandırılacak, pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmayacaktır.
- Müracaat yeri
Sosyal Güvenlik Kurumunca sonuçlandırılacak olan borçlanmaların Kurumun hangi birimine yapılacağına ilişkin genel kural, son defa Türkiye’de geçen çalışmaların sigortalılık haline göre belirlenmektedir.
Buna göre, Türkiye’de son defa;
– Hizmet akdi veya kendi nam ve hesabına bağımsız kapsamında çalışması bulunanlar ile hiç çalışması bulunmayanların, ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerine,
– Kamu görevlisi olarak çalışması bulunanların, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün “Mithatpaşa Caddesi No: 7, Sıhhıye/ANKARA adresine” yazılı olarak başvurmaları gereklidir.
Yurtdışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile ev kadınlığında geçen sürelerin borçlandırılması için hak sahiplerince yapılacak başvurular da, ölenin Türkiye’deki sigortalılık statüsü dikkate alınarak, Sosyal Güvenlik Kurumunun yukarıda açıklanan birimlerine yapılmalıdır.
Soru 5: Yurt dışında geçen sürelerin ne kadarını borçlanmak gerekir?
Cevap 5: Yurtdışında geçen sürelerinizin tamamını borçlanabileceğiniz gibi, bir kısmını ya da aylık bağlamaya yetecek kadarını borçlanma talebinde de bulunabilirsiniz. Borçlanmak istediğiniz süreyi “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde” belirtmeniz gerekmektedir.
Soru 6: Borçlanılacak tutar nasıl hesaplanır, ödeme hangi para biriminde yapılır ve taksit imkanı var mıdır?
Cevap 6: Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilen borç tutarı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82’nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın yüzde 32’sidir.
01.01.2014 – 30.06.2014 tarihleri için günlük asgari borçlanma tutarı 11,42 TL, azami 74,23 TL’dir. Borçlanma miktarı 01.07.2014 – 31.12.2014 tarihleri için asgari 12,10 TL, azami 78,62 TL olacaktır.
Borç tutarı Türk lirası olarak ödenecektir. Ancak başvuru sahibi vatandaşımız halen yurtdışında yaşıyorsa ödemeyi döviz cinsinden de yapabilecektir.
Ödemede taksit imkânı bulunmamaktadır. Borçlanma bedeli, tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde ödenmelidir. Aksi takdirde borçlanma işlemi iptal edilir ya da kısmi bir ödeme yapıldıysa, ödenen kısma tekabül eden süreler kişinin sigortalılık günlerine eklenir.
Soru 7: Borçlanma tutarı yatırıldıktan veya kişiye tebliğ edildikten sonra borçlanmadan vazgeçilebilinir mi? Vazgeçilirse daha sonra bu hak kullanılabilinir mi?
Cevap 7: Borçlanmanız dikkate alınarak herhangi bir aylık bağlanmadığı müddetçe sizin ya da hak sahiplerinin başvuruda bulunması halinde borçlanmadan vazgeçebilirsiniz ve ödemiş olduğunuz tutar faiz uygulanmaksızın tarafınıza iade edilir.
Tekrar başvuruda bulunmanız halinde başvuru için gerekli belgelerle müracaat tarihindeki şartlara göre yeniden borçlanma başvurusunda bulunabilirsiniz.
Soru 8: Borçlanma başvurusunda bulunmak için herhangi bir süre kısıtlaması var mıdır?
Cevap 8: Yurtdışında geçen sürelerin borçlanılması için yapılacak müracaatlarda herhangi bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır.
Soru 9: Mavi kartlıların borçlanması hakkında bilgi verebilir misiniz?
Cevap 9: İzinle Türk vatandaşlığından çıkarak bulundukları ülke vatandaşlığına geçen eski Türk vatandaşlarının borçlanma başvurusunda bulunmaları mümkündür. Ancak, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, (mavi kart sahipleri) on sekiz yaşını doldurduktan sonra sadece Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanabilirler.
Soru 10: Borçlanma yoluyla bağlanmış olan aylıklar hangi durumlarda kesilir?
Cevap 10: Borçlanma yoluyla bağlanan aylıklar, sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın, herhangi bir ülkede çalışmaya veya ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilir.
Soru 11: Borçlanma işlemi için gerekli olan Hizmet Belgesi nereden ve hangi belgelerin ibrazı ile temin edilir?
Cevap 11: Hizmet belgesinin temini ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Genellikle sigortalının talebi üzerine doğrudan o ülkenin sigorta kurumundan ya da Müşavirlik/Ataşeliklerimiz veya Büyükelçiliklerimiz kanalıyla temin edilmektedir.
Başvuruda kullanılan dilekçede sigorta numarası, doğum tarihi (gün, ay, yıl), doğum yeri, çalışılan veya o ülkede ikamet edilen tarihler, ilgili belgelerin birer örneğini eklemek suretiyle mutlaka belirtilmelidir.
Müracaatlar şahsen ya da posta yoluyla yapılmalı, e-posta ve faksın kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Ayrıca, bazı ülkeler için, çalışılan sürede kullanılan pasaportun/pasaportların işlem görmüş tüm sayfalarının okunaklı fotokopileri gereklidir. Bu ülkeler için pasaport fotokopileri olmadan hizmet belgesi düzenlenmemektedir.
Soru 12: Hizmet Belgesi almak için herhangi bir ücret ödenir mi?
Cevap 12: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlik ve Ataşeliklerince düzenlenen hizmet belgelerinden herhangi bir ücret alınmamakta, ancak, Konsolosluk şubelerince düzenlenen belgelerde, özellikle de ev kadını olarak geçen sürelerin belgelendirilmesinde cüzi bir harç alınmaktadır.
Soru 13: Türkiye’den edindiğim meslek ile ilgili müfredatı gösteren belgeleri (Transkript) nereden temin edebilirim?
Cevap 13: Edindiğiniz mesleğe göre müfredatı gösteren belgeleri, Türkiye’de mezun olduğunuz okullardan veya meslek odalarından temin edebilirsiniz.
Son Yorumlar